I. फेण आशिल्ल्या रबराच्या उत्पादनांची अवलोकन

स्पंज सारकिल्या रबराच्या पोरस संरचना उत्पादनां मेळोवपाखातीर रबराच्या आदारान रबराच्या आदारान भौतिक वा रसायनीक फेण पद्दतीन फेण रबराचीं उत्पादनां तयार करतात. मोटारगाडी दार आनी जनेलां मुद्रांक, कुशनिंग पॅड, बांदकाम बांदकाम गॅसकेट, भूंयकांप साहित्य, खेळां संरक्षण सुविधा आदी ह्या सारक्या वेगवेगळ्या उत्पादन उद्देगांत ह्या तंत्रज्ञानाचो व्हड प्रमाणांत उपेग जाला.

1、 फेण रबराची संकल्पना

फेण आशिल्लें रबर अशें म्हण्टात तें रबर फेण तंत्रज्ञान अशेंय म्हण्टात, हें रबराचेर उपचार करपाखातीर विशिश्ट फेण दिवपी पदार्थाचो उपेग करतात, देखून रबराची प्रक्रिया साधनाची खाशेली कार्यक्षमताय आसता. सद्याच्या उत्पादन क्षेत्रांत हें तंत्रज्ञान चड व्हड प्रमाणांत वापरतात, ही उत्पादन कार्याची सगळ्यांत चड प्रमाणांत वापरांत आसा.

2、 फेणबद्ध रबर उत्पादांचें वर्गीकरण

फेण आशिल्लीं रबराचीं उत्पादनां सद्या उत्पादन क्षेत्रांतल्या सगळ्यांत चड वापरांत आशिल्ल्या उत्पादनांतलें एक आसून, तांचो छिद्रांप्रमाण दोन तरांची सूक्ष्म छिद्र संरचना आनी पोरस संरचना अशें विभागूं येता. आनी सूक्ष्म छिद्राचे रचणुकेंत वेगवेगळे फेण दिवपी पदार्थ आनी सतत फेण तयार करपी पदार्थ तयार करूं येतात. रबराच्या कच्च्या मालाच्या मतान ह्या उत्पादनांत सैमीक रबराचे फेण तयार करपी पदार्थ, आयसोप्रीन फेण उत्पाद, एसबीआर फेण उत्पाद, इथिलीन प्रोपिलीन रबर फोमिंग उत्पाद आदी अशे विभाग करूं येतात.

दुसरें, विश्लेशणा वांगडा फोम रबर उत्पाद

फेणड रबर उत्पाद सद्याच्या समाजांत चडांत चड वापरतात, ताची उत्पादन आनी उत्पादन प्रक्रिया आनी उश्णताय प्लास्टीक फेणिंगांत फरक आसा, तातूंत वल्कनायझेशन क्रॉस-लिंकिंग गती आनी फेणिंग एजंटाच्या विघटनाची गती समस्येकडेन जुळोवपाखातीर आसा. म्हणल्यार रबर पदार्थ यशस्वी फेण येवप क्रॉस-लिंकिंग गतीवांगडाच रबराच्या पदार्थांच्या व्हल्कनीकरण प्रक्रियेंत लागींचो संबंद आसता आनी जेन्ना तत्व मुळाव्यान सारकें आसता तेन्ना उडयपी पदार्थाचें विघटन जाता, तेन्ना वायू विस्तार वण्टीचो विस्तार आसता, जाका लागून ताका अनुरूप प्रतिकार प्रक्रिया तयार जाता.

1、मुखेल साहित्याची निवड .

उत्पादन प्रक्रियेंत चड करून शास्त्रीय रबराच्या कुडीच्या पदार्थांची निवड करपाखातीर उत्पादनाचे विशिश्ट उद्दिश्ट जाय पडटात, हे पदार्थ मोव, मध्यम बळगें निवडपाक, सैमीक रबराच्या उत्पादनांची लवचीकता बऱ्या प्रमाणांत, पूण उत्पादनाच्यो गरजो भागोवपाखातीर कांय कृत्रीम रबर वेंचपाखातीरय. तेल प्रतिरोधक फेण उत्पादांच्या उत्पादनाक, वाजवी शास्त्रीय नायट्रिल रबर निवडपाची गरज, पूण निओप्रीनाच्या प्रमाणाचें आनी संबंदाचें विश्लेशण करपाची गरज आसता, आनी कांय खाशेल्या उत्पादनांची गरज भागोवपा खातीर लेगीत, तुमी दोन वा चड प्रकारचे रबर आनी फॉर्म वापरूं येतात.

2、फॉणिंग एजंटाची निवड .

फेण आशिल्ल्या रबराच्या पुराय उत्पादनांत फेण एजंट हो सगळ्यांत म्हत्वाचो दुवो आसून ताची निवड कामाच्या कार्यक्षमताय आनी दर्ज्याकडेन लागींचो संबंद आसा. सादारणपणान फेण दिवपी उत्पादनांची बरी कामगिरी जाल्ल्यान शास्त्रीय आनी वाजवी फेण दिवपी एजंट, आनी फेण एजंटाचें प्रमाण, सद्याचे समाजीक उदरगतीच्या गरजांक पाळो दिवपाखातीर पद्दतींचो वापर वेंचून काडचो पडटा. सद्याक उडयपी पदार्थांत मुखेलपणान कार्बनी उडयपी पदार्थ आनी अकार्बनी उडयपी पदार्थ दोन आसतात. अकार्बनी उडयपी पदार्थ मुखेलपणान सोडियम बायकार्बोनेट, अमोनियम बायकार्बोनेट, युरिया आदी हांचो उल्लेख करता.ह्या उडयपी एजंटांक उपेगांत जलद विघटन गती आनी उण्या तापमानाचे फायदे आसतात, सैध्दांतिक नदरेन ताची फेण कार्यक्षमतायय बरी आसता. ह्या तंत्रांतल्यान तयार जावपी वायू मुखेलपणान कार्बन डाय-ऑक्सायड आनी अमोनिया आदी आशिल्ल्यान ह्या वायूच्या आशिल्ल्यान रबराची रचणूक व्हड पारगम्यताय गुणांक आसता, बंद-होल फेण रबर तयार करप कठीण, फेण रबराचें उत्पादन उण्या दर्जाचें, उणें बळगें, संकुचन, विकृत करपाक सोंपें आसता, देखून कामांत वापरप अत्यंत सोंपें आसता आनी सादारणपणान वापरांत वापरात.

सद्याचें काम, आमी सादारणपणान वापरिल्ल्या फेण पदार्थांत मुखेलपणान नायट्रोजन डायकार्बोनॅमायड, नायट्रोसो, डिबेन्झोसल्फोनायल हायड्रॅझायड ईथर, आदी आसतात.ताच्या विघटन तापमानाच्या उपेगांत सुमार 200 सेंमी वा ताचे परस चड आसता, आनी उत्पादन प्रक्रियेंत हेर सहाय्यक चमचालन, इ.स. तयार जाल्ल्या वायूचें उणें जाल्लें, उश्णताय विघटनांत मुखेलपणान नायट्रोजन, कार्बन डाय-ऑक्सायड, अमोनिया आदी आसतात., हे वायू फकत विखारी न्हय, वास नाशिल्ले आनी पर्यावरण प्रदुशीत करूंक नाशिल्ल्यान लेगीत फायदो ना, तातूंत विरगळप ना. फेण एजंटान तयार केल्ल्या रबराच्या फेण उत्पादनांचो छिद्र आकार व्हड आसता, आनी संकुचनाचें प्रमाणूय व्हड आसता; फेमिंग एजंट वापरतना सहाय्यक फेण दिवपी पदार्थांत स्टीयरीक आम्ल, अलुम आदी आसता, जें फोमिंग एजंटाचें विघटन तापमान जोडल्या उपरांत 130~150° से.

३, वल्कनीकरण पद्दतीची निवड

फेमिंग उत्पादांच्या संशोधन प्रक्रियेंत व्हल्कनायझेशन पद्दत खूब म्हत्वाची आसा, सगळ्यांत पयलीं, फेमिंग उत्पादांची बरी कार्यक्षमताय मेळोवपाखातीर वल्कनायझेशन प्रणाली आनी फेण प्रणाली हांचे जुळोवणी करप हें मुखेल आसा काय ना. रबर यशस्वीपणान फेण करूं येता, सगळ्यांत म्हत्वाची गजाल म्हळ्यार रबराची व्हल्कनीकरण प्रक्रिया आनी फेण दिवपी पदार्थाची विघटन प्रक्रिया मुळाव्यान समन्वयीत करची, वा फेण घालपाच्या वेळापरस गंधक वेळ मात्सो फुडें आसता. देखून, व्हल्कनायझेशन प्रणाली निवडल्या उपरांत, फेण प्रणाली ताचेकडेन जुळोवपाक, वा फेण प्रणाली निवडल्या उपरांत, ताचेकडेन जुळोवपाक व्हल्कनीकरण प्रणाली समायोजीत करात.

4、मज्जा करपी फिलराची निवड

कार्बन काळो, सिलिका आनी हेर बळकट करपी पदार्थांक लागून फेण आशिल्ल्या रबराच्या उत्पादनांची तांक आनी ताठरताय सुदारूं येता, कॅल्शियम कार्बोनेट, माती आनी हेर भरपी पदार्थ फावो त्या प्रमाणांत घालून रबराची प्रक्रिया कार्यक्षमताय सुदारूं येता आनी खर्च उणो करूं येता. कार्बन ब्लॅकान अर्द-प्रबलीत Fef आनी SRF कार्बन ब्लॅक, फिलर हांणी हलक्या कॅल्शियम कार्बोनेट, माती, आदी निवडची, रक्कम चड आसूंक फावना, चड बरें 20 ते 40 प्रती.

5、द प्लास्टिकायझराची निवड .

प्लास्टिकायझर गरजां अशीं: बरी प्लास्टिकीकरण परिणाम, उणो डोस, जलद शोशण दर, रबराक बरी सुसंगती, ल्हान अस्थिरताय, स्थलांतर ना, विखारी ना, वास नाशिल्लें, सवाय आनी सोंपें. प्लास्टिकायझरांत कंपाउंडिंग एजंटाचें वितरण, रबराच्या मिश्रणाची प्रक्रियाक्षमता आनी मोल्डिंग हांची मापां सुदारूं येतात. फेण रबर उत्पाद ज्यांकां चड फेण गुणाकार जाय, प्लास्टिकायझर जोडिल्लें सामान्य प्रमाण व्हड आसा, आनी रबर प्लास्टिकायझर कडेन बरी सुसंगती निवडा.

6、एंटीऑक्सिडेंटाची निवड

फोम रबर उत्पाद पोरस संरचनेखातीर पृश्ठभागाचें क्षेत्रफळ व्हड, पिरायेच्या वाडपाक सोंपें आसता, तें अँटीऑक्सिडंटांवांगडा जोडचें पडटा. अँटीऑक्सिडेंट निवडपाचें तत्व दोनूय बरे अँटी-एजिंग इफेक्ट आसा, पूण फेण दिवपी द्रव्याच्या विघटनाचेरूय परिणाम जायना. 4010, 264, एमबी आनी हेर अँटीऑक्सिडंट निवडूंक शकता, सामान्य रबराच्या उत्पादनां परस चड प्रमाण.

७, रबर फेणपाचें तत्व .

घन रबर फोमिंग रबर स्पंज उत्पादन, तत्व म्हळ्यार वेंचून काडिल्ल्या रबरांत फेण पदार्थ घालप वा फेण दिवपी पदार्थ परतून जोडप, वल्कनीकरण तापमानांत फेण द्रव्याचें विघटन वायू सोडप, रबरान भरिल्ल्या ‘अशे तरेन रबराच्या विस्ताराक स्पंज तयार करप.

बुडबुड्याच्या छिद्राची रचणूक थारावपी आनी ताचेर प्रभाव घालपी मुखेल घटक अशे आसात: उडयपी द्रव्य वायूचें प्रमाण, रबरांतलें वायू प्रसारण दर, रबराची चिकटपणा आनी व्हल्कनीकरणाची गती, तातूंतली सगळ्यांत चड गंभीरताय म्हळ्यार उडयपी द्रव्य वायूच्या प्रमाणाकडेन जुळोवप, वायू निर्माण जावपाची गती आनी रबराच्या व्हल्कनीकरणाची गती.

रबराचीं चड बरीं उत्पादनां तयार करपाखातीर उडयपी द्रव्याची जाती आनी रबर व्हल्कनायझेशन प्रणालीची निवड करप हें मुखेल आसा. दोन विशिश्ट पद्दती आसात: १.

पयलीं, विघटन तापमान आनी योग्य उडयपी द्रव्य निवडपाखातीर व्हल्कनीकरण तापमानाप्रमाण आनी मागीर रबराची व्हल्कनीकरणाची गती समायोजीत करपाखातीर व्हल्कनीकरण तापमानांत विघटन गती प्रमाण, जशे की उशीराच्या प्रवर्तक आनी हेर प्रवर्तक आनी व्हल्कनायझेशन प्रणाली हांचो उपेग करून व्हल्कनायझेशनाची गती समायोजीत करूं येता.

दुसरें, फेणाच्या जातींच्या निवडीप्रमाण आनी योग्य कणांचो आकार हांचेप्रमाण व्हल्कनायझेशनाची गती थारावपाखातीर व्हल्कनायझेशन पद्दतीच्या बाबतींत. उडयपी द्रव्याचोय कणांचो आकार हो उडयपी पदार्थाची विघटन गती थारावपाक एक म्हत्वाचो घटक आसा. कणांचो आकार उणो जाता, कणांचो विशिश्ट पृश्ठभाग क्षेत्रफळ वाडटा, उश्णताय हस्तांतरण कार्यक्षमताय वाडटा आनी विघटनाची गती वाडयतात, देखून उडयपी पदार्थाच्या विघटन गती आनी उडयपी कणांचो आकार फावो तो कण आकार निवडून रबराच्या विघटनाची गती हांचेमदलो समतोल समायोजीत करूं येता.

तीन, प्रक्रिया तंत्रज्ञान

1、प्लास्टीकायझिंग 1.1.

कच्चें रबर प्लास्टीक करपाचें सार म्हळ्यार रबराची स्थूल अणुकेंद्रीय साखळी मोडून नश्ट करप. रबराची प्लास्टिसिटी सुदारची, जाका लागून संयुगीकरण करपी पदार्थाची भरसण आनी मिश्रण प्रक्रिया करप सोंपें जाता. फेण रबराचे पदार्थ तयार करपाक रबराची प्लास्टिसिटी जितली बरी आसता तितलीच एकसारकी बुडबुडें, ल्हान घनताय आनी ल्हान संकुचन दर आशिल्लीं उत्पादनां तयार करप सोंपें जाता. देखून कच्चो रबर पुरायपणान प्लास्टीक करचो पडटा.

2、साठवण 1 .

रबर भरसल्या उपरांत तो फावो त्या प्रमाणांत लांब काळ, सादारणपणान 2~4h, रबराच्या मिश्रणात वेगवेगळे संयुग पुरायपणान शिंपडून दवरचे पडटात. रबराचीं संयुगां जितलीं एकसारकीं शिंपडटात, तितलीच उत्पादनाच्या आकाराची स्थिरताय, पृश्ठभागाची गुळगुळीतपण आनी फुगड्यांची एकसारकीपण जितली बरी आसता.

३、तापमान ६.

रबर फेण तापमानाक खूब संवेदनशील आसता. एकाच रबराच्या पदार्थाचे वेगवेगळ्या तापमानांत वेगवेगळे फेण परिणाम आसतात. फोमिंग प्रणाली आनी व्हल्कनीकरण पद्दत तापमानाक वेगवेगळे तरेन संवेदनशील आशिल्ल्यान, वल्कनीकरण तापमानांत बदल केल्यार वल्कनीकरण प्रणालीकडेन फेण प्रणालीकडेन जुळोवपाची समस्या परतून समायोजीत जातली.

४、 तयार करप .

फेण आशिल्ल्या रबराच्या उत्पादनांचीं मोल्डिंग पद्दती अशीं: बाह्य निर्गमन मोल्डिंग, मोल्डिंग, सपाट मोल्डिंग आदी.EPDM फेणीच्या उत्पादनांचो उपेग एक्सट्रूझन मोल्डिंगांत चड करून मोल्डिंगांत वापरतात.