रबर उद्देगांत निमाणें ताण बळगें हें एक मुळावें यांत्रिक गुणधर्म. ह्या प्रयोगीक मापदंडांत वल्कनायझ्ड रबर संयुगाची निमाणी तांक मेजतात. रबर उत्पादन केन्नाच ताच्या निमाण्या ताण बळग्या लागीं ओडून घेवंक नासले तरी रबराच्या उत्पादनांचे जायते वापरपी अजूनय ताका संयुगाच्या एकंदर दर्ज्याचो म्हत्वाचो निर्देशक मानतात. ताका लागून ताण बळगें हें एक सामकें सामान्य विनिर्देश आसा आनी विशिश्ट उत्पादनाच्या निमाण्या वापराचो ताचेकडेन उणोच संबंद आसलो तरी ताका मेळपाखातीर फॉर्मूलाकारांक जायते फावट आपले मार्गांतल्यान भायर सरचें पडटा.

1. सामान्य तत्वां 1 .

सगळ्यांत चड ताण शक्त मेळोवपाखातीर चड करून ताण-प्रेरित स्फटिकीकरण जावंक शकता, देखीक- एनआर, सीआर, आयआर, एचएनबीआर.

2. सैमीक रबर एनआर .

सैमीक रबराचेर आदारिल्ल्या चिकटवपी पदार्थांत चड करून निओप्रीन चिकटवपी पदार्थापरस चड ताण बळ आसता. सैमीक रबराच्या वेगवेगळ्या ग्रेडांतल्या क्रमांक १ धुंवर फिल्मांत सगळ्यांत चड ताण बळगें आसता. कार्बन काळ्या भरिल्ल्या संयुगांच्या बाबतींत उण्यांत उणें क्रमांक 3 धुंवर फिल्माक लागून क्रमांक 1 धुंवर फिल्मा परस चड ताण बळ मेळटा अशें कळ्ळां. सैमीक रबर संयुगांखातीर बायफेनील अमिडोथिओफिनोल वा पॅन्टाक्लोरोथिओफिनोल (PCTP) सारकिले रसायनीक प्लास्टिसायझर (प्लास्टिसोल) टाळपाचे आसतात, कारण तातूंतल्यान संयुगाची ताण शक्त उणी जाता.

3. क्लोरोप्रीन सीआर 10.1.

क्लोरोप्रीन (CR) हें ताण-प्रेरित स्फटिकी रबर आसून तातूंत भरणी नाशिल्ल्या पदार्थांत चड ताण बळ मेळटा. खरें म्हणल्यार फिलराचें प्रमाण उणें करून केन्ना केन्नाय ताण बळगें वाडोवंक मेळटा. सीआरच्या चड रेणूभारांतल्यान चड ताण बळगें मेळटा.

4. नायट्रायल रबर एनबीआर 2019।

ऍक्रेलोनायट्रायल (ACN) चें चड प्रमाण आशिल्ल्या एनबीआरांत चड ताण बळ मेळटा. संकुचीत रेणूभार वितरण आशिल्ल्या एनबीआरांत चड ताण बळ मेळटा.

5. रेणूभाराचो प्रभाव

ऑप्टिमायझेशन करून मेनिस्कसाची चड चिकटपणा आनी चड रेणूभार आशिल्ल्या एनबीआर वापरल्यार चड ताण बळगें मेळटा.

6. कार्बोक्झीलेटेड इलास्टोमर्स

संयुगाची ताण शक्त सुदारपाखातीर कार्बोक्झीलेटेड XNBR आनी अनकार्बोक्झीलेटेड HNBR च्या कार्बोक्झीलेटेड XHNBR च्या जाग्यार Uncarboxylated NBR बदलपाचो विचार करात.

जस्त ऑक्सायडाच्या फावो त्या प्रमाणांत योग्य प्रमाणांत आशिल्लें कार्बोक्झीलेटेड एनबीआर परंपरीक एनबीआर परस चड ताण शक्त दिता.

7. ईपीडीएम 1 .

अर्दस्फटिकी ईपीडीएम (उच्च इथिलीन प्रमाण) वापरल्यार चड ताण बळगें मेळटा.

8. प्रतिक्रियाशील ईपीडीएम 1.1.

असुधारीत ईपीडीएम बदलून एनआरच्या मिश्रणांत 2% (मॅस अंश) मॅलेक ऍनहायड्रायड सुदारीत ईपीडीएम घालून एनआर/ईपीडीएम संयुगांची ताण बळ वाडटा.

9. जेल 100000000000000000000000000.1.

एसबीआर सारकिल्या कृत्रीम जेलांत सादारणपणान स्थिरीकरण करपी पदार्थ आसतात. पूण १६३ सॅ.परस चड तापमानांत एसबीआर संयुगां भरसयतना दोनूय शिथिल जेल (जीं पयस मिसळूंक मेळटात) आनी घट्ट जेल (जें पयस मिसळूंक मेळना आनी कांय विरयणांत विरगळूंक मेळना) तयार करूं येतात. दोनूय प्रकारच्या जेलाक लागून संयुगाची ताण शक्त उणी जाता. देखून एसबीआरच्या मिश्रण तापमानाचेर जतनायेन उपचार करचे पडटात.

10. व्हल्कनीकरण 1.1.

चड ताण बळगें मेळोवपाचो एक म्हत्वाचो मार्ग म्हळ्यार क्रॉसलिंक घनताय चडांत चड अनुकूल करप, कमी सल्फुरायझेशन, व्हल्कनीकरण करप टाळप आनी व्हल्कनीकरण करतना रबराचे फोड येवप टाळप वा अस्थिर घटकांचो वापर करप.

11. दाब-ड्रॉप व्हल्कनीकरण 1.1.

ऑटोक्लेव्हांत व्हल्कनायझ केल्ल्या उत्पादनांखातीर फोडांची निर्मिती आनी ताका लागून ताण बळगें उणें जावप टाळूं येता, जाका लागून व्हल्कनीकरण सोंपमेरेन ल्हव ल्हव दाब उणो करूं येता, हाका ‘दाब देंवप व्हल्कनीकरण’ अशें म्हण्टात.

12. व्हल्कनीकरणाचो वेळ आनी तापमान .

उण्या तापमानांत चड लांब व्हल्कनायझेशन वेळाक लागून बहु-सल्फर बंध जाळयो तयार जातात, गंधक क्रॉसलिंक घनताय चड आनी ताका लागून ताण बळगें चड आसता.

13. कार्बन ब्लॅक सारक्या बळकट करपी फिलरांचें प्रसारण सुदारपाखातीर चड भरसण करपाचीं तंत्रां चड बरी भरसण करून ताण बळगें सुदारूं येता, जाल्यार अशुध्दताय वा व्हड अनिर्वाचित घटक भरसण टाळप.

14. फिलर 1 .

कार्बन काळो वा सिलिका ह्या सारक्या भरपांखातीर व्हड विशिश्ट पृश्ठभाग आशिल्ल्या ल्हान कणांचो आकार निवडप ताण शक्त सुदारपाक प्रभावी थारूंक शकता. माती, कॅल्शियम कार्बोनेट, टॅल्क, क्वार्ट्ज रेंव आदी सारकिले बिगर बळकट वा भरपाचे भरपाय टाळचे.

15. कार्बन ब्लॅक 1.1.

कार्बन ब्लॅक बरो शिंपडून आसा हाची खात्री करपाखातीर ताची भरणी ताण बळगें सुदारपाखातीर इष्टतम पातळेमेरेन वाडोवची पडटा. ल्हान कणाच्या आकारावांगडा कार्बन काळ्या रंगांत उण्या प्रमाणांत भरपाचें प्रमाण उणें आसतलें. कार्बन काळ्या रंगाचो विशिश्ट पृश्ठभाग वाडोवन आनी मिश्रण चक्राचो विस्तार करून कार्बन काळ्या रंगाचें प्रसारण सुदारल्यार रबराची ताण शक्त सुदारूं येता.

16. धवो कार्बन काळो .

चड विशिश्ट पृश्ठभाग क्षेत्रफळ आशिल्ल्या अवक्षेपीत सिलिका वापरल्यार संयुगाची ताण बळगें प्रभावीपणान सुदारूं येता.

17. प्लास्टिकीकरण करपी 1000 .

चड ताण बळगें जाय जाल्यार प्लास्टिकीकरण करप टाळचें.

18. एनबीआर संयुग व्हल्कनायझिंग करतना परंपरीक व्हल्कनीकरण एकसारकें शिंपडप चड कठीण आसता, देखून मॅग्नेशियम कार्बोनेटान उपचार केल्ल्या गंधकाक एनबीआर सारकिल्ल्या ध्रुवीय संयुगांत बरे तरेन शिंपडटलें. जर वल्कनीकरण करपी पदार्थ बरो शिंपडलो ना जाल्यार ताण बळग्याचेर गंभीर परिणाम जावंक शकता.

19. बहु-सल्फर बंधीत क्रॉसलिंकिंग नेटवर्क

परंपरीक व्हल्कनीकरण प्रणालींवांगडा क्रॉसलिंकिंग जाळयेंत पॉलीसल्फायड बंधांचो आस्पाव जाता; ईव्ही वांगडा क्रॉसलिंकिंग नेटवर्कांत एकेच आनी दुहेरी सल्फायड बंधांचो आस्पाव जाता आनी पयल्याक चड ताण बळगें मेळटा.

20. आयनीक क्रॉसलिंकिंग नेटवर्क .

आयनीक क्रॉस-लिंक केल्ल्या संयुगांक चड ताण बळ आसता कारण क्रॉस-लिंक केल्ले बिंदू सरकून वचूंक शकतात आनी देखून फाटीं पडनासतना हालूंक शकतात.

21. ताण स्फटिकीकरण 1.1.

चिकटवपी पदार्थांत ताण स्फटिक आशिल्ल्या सैमीक रबर आनी निओप्रीन हांचो मेळ घालून ताण बळगें वाडोवपाक मदत जातली.